De verkeerde argumenten in de discussie over de UMTS-mast

de antennemast deel 2...

Dit weekend stonden weer twee stukken in De Stentor over de geplande antennemast bij tennisclub De Kuilenberg. Ik krijg onderhand het idee dat emoties een belangrijkere rol spelen dan harde argumenten. In een 'brief van de dag' geeft Jo Post een mooie opsomming van veranderingen aan de Wachtelenberg. De omgeving van haar gezellige stek is door de jaren verpest door het bestraten van de weg, het bouwen van nieuwe huizen en zelfs drie flats, de tennisbanen en een sportschool. Maar nu - zo schrijft ze - "het allerergste; een lelijke zendmast voor de deur." Die zendmast zal volgens Post ertoe leiden dat "de waarde van onze huizen aanzienlijk omlaag gaat."

Ik deel de mening dat een zendmast niet de schoonheidsprijs verdient, maar om direct te gaan spreken over waardevermindering van huizen gaat mij echt veel te ver. Nederland is een dichtbevolkt land en het kan niet zo zijn dat het land op slot gaat voor ieder bouwplan. Als mensen mobiel willen bellen, zullen er masten geplaatst moeten worden. Helaas zijn masten niet mooi, maar die lelijkheid valt in het niet bij de dorpsvernieling die al jaren aan de gang is en er nog aan dreigt te komen door bijvoorbeeld een grote blikken doos bij ´t Hemeltjen te plaatsen.

En dan nog het korte artikel van journalist Jan Stenvert over de effecten van de straling op lange termijn. Stenvert citeert uit het persbericht van de Gezondheidsraad over haar jaarrapport en wekt de suggestie dat er helemaal niets bekend is over het effect van straling op lange termijn. Dat is iets te kort door de bocht, want met het persbericht van de Gezondheidsraad is iets merkwaardigs aan de hand. Het persbericht gaat verder dan het jaarrapport waar het persbericht feitelijk over gaat. In het rapport staat namelijk:

"Tot er meer tijd verstreken is kan alleen afgegaan worden op informatie over langetermijneffecten uit onderzoek naar andere bronnen, zoals radio- en televisiezenders. In het Jaarbericht 2005 heeft de Gezondheidsraad een uitgebreid overzicht van dat onderzoek gegeven. De conclusie was toen, en is nu nog steeds, dat langetermijneffecten als gevolg van langdurige blootstelling aan radiofrequente elektromagnetische velden op basis van de huidige wetenschappelijke kennis niet kunnen worden vastgesteld. Er zijn geen redenen om aan te nemen dat dit voor UMTS anders ligt."

En die passage komt weer exact overeen met de uitkomsten van het Zwitserse onderzoek en het standpunt van de Wereldgezondheidsorganisatie. Er is dus op dit moment geen wetenschappelijk bewijs voor de stelling dat UMTS-masten schade toebrengen. Maar ja... met zo´n uitkomst schiet je ook weinig op. We weten dat de wetenschap dagelijks nieuwe inzichten oplevert. Zo weten we nu dat het langdurig blootstellen aan op zich zelf niet schadelijke hoeveelheden geluid en licht op langere termijn wel negatieve fysieke en psychische effecten heeft. Roken was ook jarenlang niet ongezond volgens de wetenschap en Post wijst in zijn brief terecht op het mooie voorbeeld van de kennis over asbest.

Kansen en risico's worden vaak misbruikt. Men kijkt niet meer nuchter naar de cijfers, maar redeneert het liefst naar zich zelf toe. Op basis van de huidige statistieken en wetenschap kun je zonder voorbehoud stellen, dat de kans dat een kind op weg naar de WG v.d. Hulstschool wordt aangereden door auto enorm veel groter is dan dat hetzelfde kind op school effecten ondervindt van de zendmast. Het zou dan ook consequent als de ouders die nu tegen de zendmast zijn ook een actiegroep oprichten om de hele wijk volledig af te sluiten voor auto's tijdens de periodes dat kinderen van en naar school gaan. Maar dat doen de ouders niet. Om wat voor reden dan ook accepteren ze het risico van een ongeval met een auto blijkbaar wel. Maar de mast - waar tot op heden door de wetenschap geen enkel risico van is vastgesteld - accepteren ze niet. Dat vind ik niet erg logisch. Mensen hebben de neiging zichzelf gekker te maken dan ze al zijn. Deze mast is weer een mooi bewijs van de stellen dat de mens het meeste lijdt van het lijden dat hij vreest.

Gezondheid is dan ook geen argument om de mast niet te plaatsen. Zoals hierboven staat meldt de Gezondheidsraad dat er met de huidige kennis geen redenen zijn dat UMTS voor de lange termijn schadelijk zou zijn. Als de mensheid altijd had geredeneerd dat later wellicht iets schadelijk zou kunnen zijn, dan hadden we nu geen auto, geen telefoon, geen trein, geen vliegtuigen, geen elektriciteit, geen televisie, geen computer... eigenlijk geen enkele moderne technologie gehad. Van al deze zaken is ondertussen namelijk duidelijk dat ze op één of andere manier wel schadelijk zijn voor mens, dier of zelfs complete ecosystemen (broeikaseffect).

Je kunt de ontwikkeling niet op slot zetten met het argument dat er later wellicht ooit eens een keer bekend wordt dat iets schade oplevert. Als de stand van de wetenschap aantoont - en dat is bij mobiele telefonie en ook UMTS aangetoond - dat de betreffende techniek geen schade oplevert en dat het ook niet te verwachten is, mag een vaag beroep op eventuele toekomstige inzichten niet gebruiken om de ontwikkeling tegen te houden. Dan zet je namelijk alle ontwikkeling stil en kun je beter in een plaggenhut op de heide gaan wonen zonder welke techniek dan ook.

Oeverloze disputen over waardevermindering en gezondheidseffecten leiden dan ook tot niets in deze discussie. Waar het hier om gaat is dat de buurt om uiteenlopende legitieme en niet legitieme redenen die mast niet wil. Als je dat vaststelt als KPN, tennisclub en gemeente dan heb ik simpelweg de plicht om te kijken of die mast niet op een andere plaats kan komen waar geen of minder mensen last hebben van die mast. Economische belangen van KPN en de commerciële tennisclub behoren ondergeschikt te zijn aan de gevoelens binnen een woongemeenschap.

Waar het de betrokkenen dan ook echt om zou moeten gaan is... zijn er geen alternatieven waar iedereen wél mee kan leven? Dáár zouden het College van B en W, KPN en de buurt nog eens goed met elkaar over van gedachte moeten wisselen. In mijn vorige verhaal wees ik op de mogelijke win-win-situatie door de masten richting de sportterreinen te verplaatsen. In die omgeving wonen veel minder mensen en dan kan - een niet onaardig bijkomend voordeel - de gemeenschap het geld voor het plaatsen van de mast in eigen zak steken.

© Harold Makaske 17 februari 20072763 - Hoofdstuk: 10. Epe