Mein Kampf op de markt

in Epe...

Woensdag viel mijn oog op een curieus bordje in een kraam met tweedehands boeken.



Dit leidde vandaag tot een artikel in De Stentor. David Barnouw van het Nederlandse Instituut voor Oorlogsdocumentatie stelt in de krant dat boek 'eens in de vijf jaar opduikt en ter verkoop wordt aangeboden'. Dat is onzin, want wie een beetje zoekt op Internet kan zien dat justitie soms wel meerdere keren per jaar optreedt (zie bijvoorbeeld de jaarrapporten van het CIDI).

Het is al jaren staand beleid van justitie om exemplaren van dit boek in beslag te nemen zonder straf op te leggen als blijkt dat de handelaar geen propagandistische motieven heeft. Voor zover ik heb kunnen vinden, is daar nog nooit vanaf geweken.

De handelaar op de Eper markt beroept zich op een rechtelijke uitspraak waarin is bepaald dat het boek wel mag worden uitgeleend. Die uitspraak heb ik helaas niet kunnen vinden. De minister van Justitie heeft in antwoord op Kamervragen terecht opgemerkt dat het één van de bronnen van de Tweede Wereldoorlog is en de aanloop daartoe. In dezelfde antwoorden wees de minister er echter op dat verspreiding niet zonder meer is toegestaan en dat veel (wetenschappelijke) bibliotheken uit voorzorg het boek uitsluitend laten inzien. Ik geloof dan ook wel dat de rechter het uitlenen door (wetenschappelijke) bibliotheken niet zal verbieden, maar dat is wat anders dan het uitlenen op een markt door een handelaar.

Zelf ben ik niet voor een verbod op de verkoop van historische exemplaren van Mein Kampf (of Mijn Kamp, zoals de titel van Nederlandse vertaling uit 1939 luidt). Ik geloof helemaal niet in het verbieden van historische boeken. Waar leg je dan de grens? Deze tekst is een deel van de geschiedenis en het heeft helemaal geen zin om dat te verbergen. In de huidige tijd is het verbieden van dergelijke boeken bovendien ook vrij zinloos. Overal in de wereld kun je de tekst kopen (ik heb nog ergens een foto van een exemplaar in een boekenkraam in India) en het boek is ook via Internet gewoon te bestellen in b.v. de Verenigde Staten. Voor wie er helemaal niet voor wil betalen, zal zelfs wel ergens de integrale tekst in het zwarte deel van het Internet te vinden zijn. Ik wens de lezer veel sterkte. Je moet echt geen leven hebben om door die vreselijk onleesbare tekst heen te worstelen. Maar hoe dan ook... de realiteit is dat het boek in Nederland niet te koop mag worden aangeboden en ik geloof er ook helemaal niets van dat het boek wèl mag worden uitgeleend op een commerciële markt.

Een paar simpele vragen houden mij bezig.
1. Waarom leent een handelaar boeken uit als hij er niets aan verdient?
2. Wat is zijn motief om reclame te maken voor het boek door een bordje op te hangen?
2. Waarom leent hij uitsluitend dit boek en niet ook andere boeken uit (althans, waarom maakt hij daar dan geen reclame voor door ook die boeken op het bordje te vermelden)?

De handelaar laadt de verdenking op zich dat hij het boek onder de aandacht van mensen wil brengen. Dat is het verspreiden van het nationaal-socialistische gedachtegoed en dat kan juridisch worden aangepakt (art. 137e Sr). Er zijn in het verleden rechtsextremiten voor minder veroordeeld. Een andere mogelijkheid is dat hij het boek op een slimme manier wil verkopen. Het boek wordt uitgeleend tegen een borg. 'Helaas' raakt het boek bij de lener 'zoek', maar dat is niet zo'n probleem, want de handelaar heeft zijn borg. Een slimme constructie om het boek te 'verkopen' zonder dat het verkoop heet. Of dit zijn handelswijze is, weet ik niet. Ik weet wel dat ik het bizar vind dat op een weekmarkt tussen de bloemkolen, bloemen en kaas reclame wordt gemaakt voor een gitzwart en zeer beladen boek. Want verhandelen van het boek is nog iets heel anders dan er openlijk reclame mee te maken door een bordje in je kraam te hangen. Dan vraag je om problemen.

Het is dan ook heel goed dat de gemeente de handelaar heeft gevraagd het bordje thuis te laten. Mocht hij het wederom ophangen dan lijkt het mij verstandig als de politie toch gaat optreden. Hoewel de woordvoerder van de gemeente stelt dat uitlenen juridisch wel mag, maak ik mij sterk dat de rechter niet akkoord gaat met deze 'uitlenerij' door een handelaar op een weekmarkt. Het zou goed zijn als daar juridische duidelijkheid over ontstaat.

Voor wie het officiële overheidsstandpunt wil lezen over het verkopen van Mein Kampf kan terecht op deze pagina van de site van Postbus 51.

© Harold Makaske 15 juli 20063196 - Hoofdstuk: 10. Epe