rolstoelendans rond heilige water...
Onze vakantieplanning bestaat altijd uit keiharde onderhandelingen. Corine wil naar Spanje dus besluit ik dat ik dan zeker ook een bezoek wil brengen aan Lourdes aan de voet van Franse Pyreneeën. Gelukkig zijn we het meestal snel eens. En dus toeren we door Frankrijk op weg naar mijn bedevaart. We slapen aan de rand van de bergen op een pleintje in een heel oud boerendorpje. Franser zijn ze bijna niet denkbaar. Oude mannen zitten voor het huis hard te praten en kuddes met schapen worden over het plein gedreven. Het ultieme vakantiegevoel.
De volgende dag rijden we richting Lourdes. Daar komen we rond lunchtijd aan en willen we als eerste de grote kerk in het centrum bezichtigen. Deze blijkt gesloten te zijn tijdens lunchtijd. Omdat inmiddels de regen met bakken uit de hemel valt overwegen we tijdens onze terugtocht naar de auto om maar direct door te rijden richting Spanje. Terug in de auto besluiten we toch dat het weer ons niet van deze missie gaat afhouden. En omdat we niet willen geloven dat de katholieke Efteling tijdens lunchtijd is gesloten, besluiten we direct koers te zetten richting La Grotte van Massabielle. We worstelen onze patsersleurhut door nauwe straatjes vol Jezus en Maria winkels. Het einddoel van de dag komt in zicht: mijn bedevaartsplaats. Het grote voordeel van Lourdes is dat de plaats is ingesteld op busladingen invaliden. Je kunt dus letterlijk zo’n beetje voor de heilige grot parkeren.
Voordat je de poort doorgaat naar de grot, ontkom je er niet aan om je eerst door een groot commercieel circus te worstelen. Winkels vol met plastic jerrycans in alle soorten en maten. Van kleine traditionele vierkante exemplaren via allerlei plastic en glazen flesjes in de vorm van Maria tot grootverbruikverpakkingen van tien liter. En alles uiteraard voorzien van een stempel van Lourdes.
En alles krijgt zijn prijs
Maar er is meer. Een greep uit het assortiment: kleding, kaarsen, bordjes, poppen, schaaltjes, glazen, lampjes, speldjes, knipperende Loudes buttons, die wereld moet warm maken voor de uitbundige viering van het 150 jarig jubileum volgend jaar, en natuurlijk de enige echte Maria en Jezus koekoeksklokken. Als ex-calvinist meen ik me iets te herinneren over handelaren en tollenaren die door Jezus bij de tempel werden weggejaagd. Waarschijnlijk heeft Jezus die heroïsche daad nooit aan zijn moeder verteld en als Maria het niet weet, telt het natuurlijk niet voor katholieken.
We kijken onze ogen uit. Uit de kleine straatjes stromen mensen uit alle delen van de wereld en in alle denkbare fysieke toestanden samen op weg naar een rots met een Mariabeeld. Een speciale rode strook in het wegdek markeert de baan voor rolstoelers.
De kerk trekt minder mensen dan de grot
We laten ons meevoeren met de massa. Eerst komen we langs een lange rij kranen waar je het water uit de grot kunt drinken. We zien dan ook waar die jerrycans uit de winkels voor dienen. Mensen nemen liters water mee naar huis. Het werkt blijkbaar ook op afstand.
Vervolgens loopt, krukt of rolt de menigte verder richting de grot. Daar wordt de rots geknuffeld en gezoend in de hoop op een beter leven.
Voor de rots worden de stapels aangeschafte kaarsen door een medewerker in een grote standaard gezet en aangestoken. Het weer werkt echter niet mee om er een gloedvolle lichtshow van te maken.
Links en rechts bij de grot staan lege rolstoelen. Je zou dus denken dat het werkt.
Maar ik krijg een vervelende hoofdpijn na het drinken van het water. Op mij heeft het zeker niet het effect van een slokje toverdrank uit de Asterix-verhalen, zoals je toch wel zou verwachten, gelet op de ophef. Terwijl ik rondloop, denk ik aan een kort artikeltje in de Psychologie over wetenschappelijke aanwijzingen voor het placebo-effect. Het blijkt dat mensen die in de veronderstelling zijn dat ze een medicijn krijgen, maar in plaats daarvan zonder het te weten een niet werkzame stof krijgen toegediend, een stof aanmaken in de hersenen die leidt tot een groter gevoel van welbevinden. Dezelfde stof blijkt ook de weerstand te verhogen. Je kunt jezelf dus een beetje voor de gek houden. Een principe dat iedere chronische patiënt met een beetje zelfreflectie kent: je kunt je ziekte en je mate van welbevinden in zeker mate beïnvloeden met je geest. Volgens mij horen de 35 ‘medische wonderen’, die de katholieke kerk in Lourdes claimt in deze categorie.
Wij raken dan ook niet overtuigd en blijven de processie met stijgende verbazing bekijken. Slimme reisorganisaties, uit de borden van de begeleiders blijken ze vaak ook gelieerd aan de katholieke kerk, slepen mensen tegen betaling mee naar dit sprookje. Per jaar bezoeken ongeveer vijf miljoen mensen de grot. Veel van hen sparen hier zelfs hun hele leven voor. We vragen ons af wat de simpele molenaarsdochter Bernadette zou vinden van de exploitatie van haar psychoses of fata morgana´s . Nog sterker leeft bij ons de vraag waarom mensen anno 2007 nog in dit soort illusie religie blijven geloven. Ik verbaas mij er heel vaak over hoe ver de mens gaat in zijn nimmer aflatende verzuchting om troost en verlossing.
Op weg naar de auto zegt Corine dat we eigenlijk een flesje water moeten meenemen voor onze vriendin Bernadette. Die is per slot van rekening vernoemd naar de hoofdpersoon in de rolstoelendans om deze heilige bron.
Onze Bernadette is bijna klaar met haar studie klassieke homeopathie. Door die kennis toe te passen op het water uit de grot moet wel een recept voor succes ontstaan. Ik zie de dosering helemaal voor me: schud het heilige water en sla het flesje op de platte hand. Voeg vervolgens een druppeltje toe aan een glas gekookt kraanwater. Deze gecanoniseerde mix moet wel leiden tot een explosief medisch mengsel. Als kruidenheks in oprichting kan ze volgens mij grote wonderen verrichten met dit water. Blinden zullen weer zien, doven zullen weer horen en kreupelen zullen weer huppelen.
Terwijl ik dit overdenk, constateer ik dat Nederland hard toe is aan een eigen Bernadette die wonderen verricht! Alleen het idee al verlicht mijn ziel en brengt mijn geest in verrukking. Dus zeg ik in een opwelling van blinde barmhartigheid tegen Corine: “het meenemen van dit water voor Bernadette is onze heilige roeping!” Of zoals Mattheüs het in zijn evangelie zegt: “Velen zijn geroepen, maar weinigen uitverkoren.”
Om vervolgens handen en voeten aan onze missie te geven, stappen we resoluut de eerste de beste Mariawinkel binnen en schaffen ons een overzichtelijke jerrycan voor Bernadette en een heus mariaflesje voor onze reiskitschverzameling aan. Boven kan deze invulling van onze roeping en de daarbij behorende bijdrage aan de relicomie blijkbaar op warme steun rekenen, want als we teruglopen naar de grot om onze aankopen te vullen met het heilige water breekt de zon door.
Missie geslaagd!
